Predgovor
Ideja o objavljivanju ove knjige potekla je od mene. Na njusam došao stalno tražeći razne podatke koje je moja sestra Ženi pronašla i objavila ne samo u svojih, ako se ne varam, 20 knjiga već i u mnogobrojnim člancima u publikacijama u Srbiji i van nje, predavanjima, radovima slatim i nagrađivanim na konkursima Saveza jevrejskih opština Jugoslavije i Srbije itd. Dok su njene knjige manje-više pristupačne (poneke na više jezika), mada su poneke rasprodale, drugi tekstovi nisu, pa je to razlog da se bar neki od njih - sve nije moguće - objave na jednom mestu i budu dostupne čitaocima. I njih, kao i knjige iste autorke, karakteriše dokumentovanost, navođenje izvora, jasnoća izlaganja i lep jezik kojim su pisani. Ne retko, u njima se otkrivaju nepoznate ili zabo100ravljene činjenice o ljudima i događajima, ili se o njima govori drukčije nego dosad.
Radovi su uvršteni po hronologiji zbivanja i životu lica o kojima piše, od srednjovekovne Španije do februara l943. Godine. Ima ih 16, uz jednu priču otkupljenu na konkursu Saveza jevrejskih opština Jugosla100vije. U njima je reč o poznatim i manje poznatim ličnostima iz jevrejske istorije, uglavnom sa tla Jugoslavije: o jevrejskim organizacijama, o jevrejskim imenima, o hebrejskoj rabinskoj literaturi kao izvoru za istoriju, o događajima. Autorka je koristila dokumenta koja ja nalazila kako u arhivima i bibliotekama, tako i kod pojedinaca, od kojih mnogi dotle nisu bili poznati. Nisu uvršteni mnogobrojni članci, predavanja, učešća u diskusijama na seminarima, okruglim stolovima, prozna literarna dela i poezija. Zbog obimnosti nije unet ni rad «Jevreji u kulturi Jugoslavije«, neka vrsta leksikona dostignuća pripadnika male jevrejske zajednice u toj nekadašnjoj državi na polju književnosti (bez obzira na to na kojem su jeziku), muzike i likovnih umetnosti.
Nadam se da će ova knjiga naići na interesovanaj čitalaca, a nekima možda poslužiti kao podsticaj da daju podatke koji će dopunili tekstove u njoj, doprineti njihovom boljem razumcvanju, ispraviti eventualne greške.
Aleksandar Lebl