Azrijel Levi (? -1954)
Azrijel Levi, trgovac i rezervni konjički potpukovnik je istaknuta ličnost našeg društva U ratovima za oslobođenje i ujedinjenje 1912-1918. učestvovao je kao rodoljub i hrabar borac, dva puta ranjen, najpre u balkanskom, a zatim u Prvom svetskom ratu. Posle rata, kao sposoban privrednik radio je na unapređenju naše trgovine, a kao plemenit čovek pomagao je ekonomski i socijalno slabe.
Rođen je u Beogradu u čestitoj porodici Arona Levija Osnovnu školu, gimnaziju i Državnu trgovačku akademiju završio je u Beogradu, a zatim je studirao na Višoj komercijalnoj akademiji u Beču. Po završenim studijama odslužio je vojni rok i proizveden je u čin konjičkog potporučnika. Učestvovao je u srpsko-turskom ratu 1912, a zatim u srpsko-bugarskom ratu 1913. i bio je ranjen.
Po povratku iz rata oženio se devojkom iz svoje ulice. Nekoliko meseci kasnije, nepunu godinu dana posle balkanskih ratova, Austro-Ugarska je napala Srbiju. Započeo je Prvi svetski rat i Azrijel Levi ponovo odlazi na front. Učestvuje u borbama u Sremu i na Drini, boreći se hrabro sa svojim drugovima. Tada je teško ranjen u glavu i prenesen u kruševačku bolnicu. Za vreme treće austrougarske i nemačke ofanzive, bio je evakuisan na ostrvo Krf.
Kad je prezdravio, otišao je na Solunski front i učestvovao u borbama na Kajmakčalanu i u drugim bojevima. Sa svojom jedinicom ostao je na frontu do kraja rata, do bugarsko-nemačke kapitulacije 1918. godine. Posle proboja Solunskog fronta i ofanzive srpske vojske, Levi je prešao ceo pobednički put od Soluna do Beograda, a zatim dalje na sever, preko Save i Drine, u novooslobođene jugoslovenske pokrajine bivše Austro-Ugarske.
Demobilisan je tek u novembru 1919, tako da je s malim prekidima proveo u ratu oko sedam godina - od 1912. do 1919. godine.
Posle rata, 1920, obnovio je svoju trgovačku radnju. Vanredno vredan, pun inicijative i energije, čestit i valjan, Azrijel je ubrzo postao jedan od pokretača razvoja trgovačkog i finansijskog života u Srbiji. Kao ortak očeve radnje („Aron Levi i sinovi"), i direktor Beogradske trgovačke štedionice, on jje dugi niz godina bio zaštitnik malih trgovaca iz unutrašnjosti koji su u njemu gledali svog iskrenog prijatelja i savetodavca.
U Drugom svetskom ratu javio se u svoju vojnu jedinicu, ali posle kapitulacije Jugoslovenske vojske u aprilu 1941, nije hteo ići u zaorbljenički logor, nego se preobučen u seljačko odelo sklonio na Jadran.
Umro je u Njujorku 1954, iskreno žaljen od velikog broja Jugoslovena kao ugledni čovek i rodoljub. Kroz sve godine života u emigraciji, do smrti je tugovao za svojim zavičajem koji nije mogao preboleti.
Azrijel Levi bio je nosilac velikog broja odlikovanja, ali je najviše voleo svoju Albansku spomenicu. Ovo iz skromnosti, a takođe i zato što je prelazak preko Albanije i preko mora stotine hiljada Srba, koji su otišli da bi izbegli ropstvo i nastavili borbu, smatrao simbolom moralne vrednosti.
Iz knjige JEVREJI ZA SLOBODU SRBIJE 1912-1918
Levi Azriel A