Jevrejska opština Mostar
Broj Jevreja koji je živio u Mostaru stalno je varirao. Nekada ih je bilo iblizu 300, a onda počinje taj broj opadati, tako da ih je pred rat 1940. godine bilo 180. Poslije kapitulacije Jugoslavije u Mostar je pobjeglo iz raznih krajeva Bosne, a ponajviše iz Sarajeva, oko 800 Jevreja. Mostar su držali Talijani, pa oni nisu vršili nad Jevrejima onaj teror koji su činili ustaše i Nijemci. Mnogi koji su došli u Mostar nisu imali ni najnužnijih sredstava za život. Bježeći u paničnom strahu od ustaških dželata, nisu imali ni vremena, ni mogućnosti da sobom ponesu ni ono najnužnije. Svaki čas i svaka misao bili su usredotočeni na to da se što prije bježi. Osim toga, pred rat je bilo konfinirano 117 Jevreja izbjeglica iz Austrije, Poljske, Čehoslovačke i Njemačke. Te izbjeglice, kao i oni koji su došli iz Bosne, malobrojna jevrejska zajednica iz Mostara morala je da snabdijeva životnim namirnlcama, da im obezbijedi smještaj, a nekim je trebalo davati ii socijalnu pomoć.
Jevrejska opština u Mostaru formirala je kuhinju, u kojoj su se hranile jevrejske izbjegliice. Potrebna finansijska sredstva prikupljala su se među mostarskim Jevrejima. U pružanju finansijske pomoći isticali su se David Hajon, predsjednik Jevrejske opštine, David Kohen i Josef Kohen. Znatna novčana sredstva uputio je i Jakob Baruh iz Višegrada. Izvjesnu pomoć pružila je i organizacija za pomaganje izbjeglica iz Italije „DELASSEM" (Delegazione assistenza emigranti), Rad jevrejske opštine u Mostaru prestao je 1942. godine, nakon što su mostarske Jevreje, kao i jevrejske izbjeglice, Italijani odveli u Dalmaciju i tamo konfinirali. Jevrejska opština i skupština opštine Mostar sporazumjeli su se da se bivši hram rekonstruiše za „Pozorište lutaka" 1952. g.
PINTO, Avram, Jevreji Sarajeva i Bosne i Hercegovine, Veselin Masleša,Sarajevo, 1987, ISBN 86-21-00090-3
