Tuzla
U Tuzli, Lukavcu i Kladnju do 1941. godine bilo je 373 Jevreja Sefarada i Aškenaza. Aškenaza je bilo više. 15. aprila 1941. godine ušli su Nijemei u Tuzlu. Ubrzo poslije toga osnovan je ustaški logor. Odmah su ustaše i Nijemci počeli sa prisilnim mjerama protiv Jevreja. Teror je poprimio masovne razmjere i karakter genocida. Oblici i metode terora bili su mnogobrojni i sistematski. S poeetka su se ograničili na pljačkanje radnji i stanova, postavljanje povjerenika, nošenje žute trake, prisilni radovi itd.
Početkom avgusta 1941. godine odvođeni su kao prve žrtve u koncentracioni logor: Miroslav Kolarić, činovnik, dr Ignjat Rosner, advokat, Milo Pesah, trgovac i Binjo Altarac, trgovac.
23. januara 1942. godine tuzlanska policija pod rukovodstvom svoga šefa Šefkije Muftića uhapsila je sve tuzlanske Jevreje muškarce, a mjesec dana kasnije žene i djecu. Muškarci su odvedeni u Jasenovac i Staru Gradišku, a žene i djeca u Đakovo.
Neki su uspjeli da pobjegnu i odu u Mostar, pa zatim u Dalmaciju, otuda na oslobođenu teritoriju Like, Banije i Korduna, gdje su se prikliučili partizanima i sarađivali sa narodnooslobodilačkim vlastima, a tek su se poslije oslobođenja naše otadžbine postepeno vraćali u Tuzlu. U Tuzli su bile i Aškenaska i Sefardska sinagoga. Sada nema nijedne.
U partizanske odrede otišlo je 21 lice, što izravno iz Tuzle, što iz Dalmacije. Od tih je poginulo u borbama 6 lica. Oni doseljeni Ijekari i apotekari koji su krajem 1941. godine došli u Tuzlu radi suzbijanja sifilisa i kao nužno potrebni stručnjaci, prilikom prvog oslobođenja Tuzle 1943. godine krenuli su sa partizanima u šumu. Jedan dio žena, djece, staraca i bolesnlka ostalo ie u Srebreniku kod Tuzle. Niiemci su neke Ijekare zarobih i pobili. Oni koji su se bili sklonili u Srebreniku prokazani su od domaćih izdajnika i okupatorskih slugu. Tu ih je uhvatila jedinica 13 SS divizije. Jedna specijalna koliačka jedinica je noževima zaklala i iskasapila pohvatane žene I djecu 22. aprila 1944. godine. U mjestu Srebreniku ubijeno je dvadesetak Jevreja.
PINTO, Avram, Jevreji Sarajeva i Bosne i Hercegovine, Veselin Masleša,Sarajevo, 1987, ISBN 86-21-00090-3
Jevreji Tuzle Do Drugog Svetskog Rata