Pored turskog stanovništva, koje se iselilo posle 1867. godine, ostavivši nam Bajrakli-džamiju i dva turbeta, koje Beograd i danas održava sa pijetetom baš kao da su srpske pravoslavne bogomolje, ostao nam je iz turskih vremena i jedan broj Beograđana jevrejske veroispovesti. Jevreji su nastanjivali deo Dorćola zvan Jevrejska mala, pored Dunava, oko stare sinagoge, od koje su danas ostali samo temelji. Postepeno su se širili ka gradu, pa su tako potom sagradili i sinagogu Bet Izrael u ulici Cara Uroša, nedaleko od Uzun-Mirkove. Prema starim hronikama, Jevreji su se doselili u Beograd iz Španije već 1521. godine, a španski jezik su održali sve do dana današnjega, mada starinskih oblika -iz Kolumbova vremena! Ti španski Jevreji zvali su se Sefardi, za razliku od Jevreja Aškenaza, koji su nam pristigli iz Nemačke i Austrije. Jevreji Sefardi su se po nacionalnom osećanju takoreći posrbili, pa su rado nazivali sami sebe Srbima Mojsijeve vere. Već 1869. godine srpska vlada je donela zakon o obaveznom regrutovanju Jevreja u srpsku vojsku i po pravilu u svemu ih izjednačila sa ostalim građanima. Kralj Milan ih je čak uzeo u Kraljevu gardu, i tu činjenicu sa pohvalom beleži velika međunarodna Jevrejska enciklopedija na engleskom jeziku.
Kad pogledamo Adresnu knjigu Beograda iz 1912. godine, u koju su bili uključeni svi građani "izuzev onih koji se često sele", kako je stajalo u predgovoru, vidimo da su vlasnici zgrada u Jevrejskoj mali bili naši dragi sugrađani Mojsijeve vere: Rubin Farhi, Adžamila Koen, Neti Levi, Arnestina Amar, Rivka Mevorah, Klara Tajtacek, Nisim Tajtacek, Samuilo Koen, Marko Abraham, veliki rabin dr Isak Alkalaj, Bencion Buli i mnogi drugi.
Poznavao sam jevrejsku porodicu dr Bukića Pijade i odlazio tridesetih godina kao student u posetu, drugujući sa Batom, sinom dr Bukića Pijade. Nažalost, dr Pijade je za vreme Drugog svetskog rata rata izgubio celu porodicu i umro interniran na Banjici, ne dočekavši slobodu. Izgubivši njega i druge Jevreje, Beograd je mnogo izgubio u živosti, koju su unosili svojim humorom i vedrim duhom, a isto tako i poletnim poslovnim metodama kao sitni trgovci, sa radnjama na Jovanovoj pijaci, u Aleksandrovoj i Vasinoj ulici.
http://zidnisatovi.com/newsdesk_info.php?newsPath=14&newsdesk_id=197
Jedno Secanje Na Beogradske Jevreje