Hauard Zin 1922-2010.
Tekst Hauarda Zina objavljen 2006. godine odabrao sam da podsetim čitaoce Lameda na ovog izuzetnog istoričara, dramskog pisca i pedagoga. Preminuo je u januaru ove godine u 87. godini života od infarkta, plivajući u bazenu. To mi izgleda kao lepa smrt.
Zin je bio vrlo plodan pisac, a svojom knjigom A People's History of the United States 1980. postigao je izuzetan uspeh. Prvo izdanje je objavljeno u 5.000 primeraka, što je za jednu istoriju pristojan tiraž čak i u Sjedinjenim Državama. Međutim, sledećih 30 godina Istorija je prodavana godišnje po 100.000 primeraka, da bi samo u 2003. tiraž bio preko milion primeraka.
U čemu je uspeh Zinove Istorije? Pre svega u njegovom stavu angažovanog intelektualca. Sam je rekao za sebe da je pola anarhista a pola socijalista – dakle, neka vrsta demokratskog socijaliste. Njegova Istorija nije istorija Sjedinjenih Država, već priča o narodu Sjedinjenih Država, socijalna istorija Amerike. Knjiga je bila zanimljiva čitaocima širokog spektra – ljudima koji se interesuju za istoriju, učenicima i studentima, ali i profesionalnim istoričarima koji su poštovali njegov pristup temi. Zin je, na primer, optužio Kristofora Kolumba i ostale "pronalazače" Amerike da su izvršili genocid nad Indijancima.
Istoričar Artur M. Šlezindžer Mlađi, koji je za Zina reakcionaran pisac, kaže da je autor People's History pre polemičar nego istoričar. Bilo kako bilo, ljudi vole da čitaju tu knjigu. Zin je priznao da nje-gova Istorija nije ispričana "do kraja". Po njemu, istorija je mnoštvo nekompletnih fragmenata. Konvencionalnih istorija ima na pretek. Trebalo je napisati nešto novo.
Hauard Zin je dete siromašnih jevrejskih useljenika i teške godine detinjstva su razvile u njemu snažno osećanje socijalne pravde i netoleranciju prema američkoj plutokratiji.