U Derventi je bilo 35 porodica sa oko 200 jevrejskih duša. Jevreji su ovamo došli iz Sarajeva i Travnika dosta rano. Već 1884. godine imali su svoje groblje, a 1911. g. sagradili su vrlo lijepu sinagogu, koju su ustaše oskrnavili i uništili.
Jevreji Dervente su bili vrlo marljivi i poduzetni, relativno imućni. Bilo je bogatih trgovaca i sposobnih zanatlija za sve vrste zanata i nešto državnih činovnika. Nekoliko godina pred rat nastanilo se nekoliko vještih ljekara izbjeglica iz Njemačke sa svojim porodicama.
U avgustu 1942. godine došao je u Derventu iz Sarajeva zloglasni Ivan Tolj i naredio da se svi Jevreji otpreme u logor. Tada su ustaše odvele u logor 115 Jevreja, od kojih se nijedan nije vratio. Ostali su uspjeli da se prebace u partizanske odrede u kojima su se borili protiv neprijatelja. Poslije rata dvojica su se vratila kući, a drugi su ostali u jedinicama Jugoslovenske armije.
PINTO, Avram, Jevreji Sarajeva i Bosne i Hercegovine, Veselin Masleša,Sarajevo, 1987, ISBN 86-21-00090-3
JEVREJI U DERVENTI
autor NEDŽMUDIN ALAGIĆ Uz ljubaznu saglasnost kćerke gospodina profesora Nedžmudina Alagića, Jasminke Alagić, od 20/8 2007. godine, iznosim ovde ceo ovaj izvanredni rad profesora Alagića kojim nam je približio istoriju Jevreja Dervente. Kratka biografija autora: (šira sledi pod O AUTORU) Nedžmudin Alagić je rodjen u Derventi 29.IX 1915. godine gdje je završio osnovnu školu. Gimnaziju je pohadjao u Derventi i Tuzli,da bi u Sarajevu 1935.godine položio veliku maturu. Diplomirani je pravnik. Najveći dio svog života proveo je u Sarajevu. Jedan je od osnivača " Udruženja gradjana Derventa-Bosanski Brod " i Sabora Bšosanske Posavine iz Sarajeva, osnovanih za vrijeme rata u opkoljenom Sarajevu. Bio je sudionik na Okruglom stolu, Bosanska Posavina - dio cjelovite Bosne i Hercegovine održanog 24.11.1994.godine u Sarajevu, sa temom "Ustavno-pravni položaj i organizacija kantona i lokalne samouprave ". U 11.mjesecu 1996.godine uz saradnju sa Jevrejskom zajednicom Bosne i Hercegovine iz Sarajeva objavio je knjigu "Jevreji u Derventi ". To je bio pokusaj autora da od zaborava sačuva postojanje jevrejskog naroda i sve ono što su značili u gospodarskom, kulturnom i društvenom životu Dervente. Autor je gradju za knjigu "Derventa izmedju dva svjetska rata ( 1918-1941.)", skupljao više od dvadesetak godina. Bio je direktni ili indirektni sudionik mnogih dogadjaja.